Jetpack Teknolojisine Bakış
Jetpack teknolojisi bu zamana kadar bir şekilde duyduğumuz ya da gördüğümüz hatta filmlere, çizgi romanlara ve oyunlara konu olan bir teknoloji. Peki, bu teknoloji nasıl geliştirildi? İlk fikri kim ortaya attı? Hadi gelin bunun bir tarihçesine ve bugünkü haline bir göz atalım.
Popüler Kültürde Jetpack
Kaynaklara göre ilk görünüş çizgi romanlarda tasvir edilmiş. 1896 yılında bir kitapta sis şeklinde bir adam ve sırtında bir paket sözleri geçiyor. 1928 yılında ise “Amazing Stories” adında bir derginin kapak fotoğrafında “Jetpack” ile uçan bir karakterin resmi bulunuyordu. Daha sonraları bu teknoloji yine çizgi romanlarda, dergilerde, dizilerde, filmlerde ve oyunlarda konu olarak işlenip yer verildi.
Örneğin “Thunderball” adlı filmde James Bond karakterinin jetpack teknolojisini kullandığını görüyoruz. “Star Wars”, “Toy Story”, “Minority Report”, “Tomorrowland” filmlerinde de bu teknolojiye rastlamak mümkün. Aynı zamanda Micheal Jackson “Dangerous World Tour” turnesinin kapanışında Jetpack ile sahneye ve seyircilere veda etmiştir.
Jetpack Nasıl Geliştirildi?
2. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Alman mühendisler biri kullanıcının göğsünde diğeri sırtında olacak şekilde iki küçük “pulse jet motoru” takmışlardır. Ancak savaş sonunda proje Amerikalılardın eline geçince “Bell Aerosystems” adlı şirket projeyi hayata geçirmeyi başarmıştır. Daha sonra cansız manken üstünde yapılan deneyde kullanışsız olduğunu fark ettikleri gerekçesiyle proje durdurulmuştur.
Bell şirketi mühendislerinden Wendell Moore projeyi bırakmamış ABD Savunma Bakanlığı’nın desteği ile projeyi sürdürmüştür. Moore jet motorları yerine roket motorları ile çalışmasına devam etmiştir. Çünkü jet motorları kullanıcı için büyük, pahalı ve güvenli değildi.
Yakıt olarak Hidrojen Peroksit (H2O2) kullanmıştır. Geliştirdiği sistemle 3 roket bulunmaktaydı: ikisi H2O2 ile doluyken diğer tüp Azot (N) ile doluydu. N, H2O2 gazını gümüş plakalara iterek tepkimeye sokup su ve oksijene dönüştürerek çok yüksek sıcaklıklar elde ediyordu. Su buhar haline dönüşüp hacmi genişleyince bulunduğu bölmeye sığmayarak roketin arkasından püskürerek makineye ters itki yaptırıyordu.
Makineye yönlendirilebilecek düzenekler geliştirilip daha kullanışlı hale getirildi. Ancak yakıt pahalılığı ve uçuş süresi (21 saniye) göze alındığında çalışmalar yine durduruldu.
1969 yılına geldiğimizde roket motoru yerine jet motorları tekrardan kullanıldı. “Williams” adındaki şirket bu motorlarla bir düzenek geliştirildi ve testlere başlandı. Deneme pilotu 7 metre yükseklikte 45 km mesafeyi 5 dakikada uçtu. Süre problemi bir nebze olsun çözülmüştü ancak Moore 1969 yılında vefat edince çalışmalar tekrar durduruldu.
Birçok ülkeden birçok mühendis ya da kişiler bu projeyi yapmayı denediler kimileri başarıyı yakaladı kimileri yakalayamadı. Başaranların da problemleri yine aynıydı: süre ve güvenlik.
Jetpack Günümüzde Nasıl?
Son yıllarda bu teknoloji bazı meraklılar arasında popüler hale geldi. Bugün tasarlanan Jetpackler büyük ölçüde Wendell Moore‘un araştırmalarına ve icatlarına dayanıyor. 2000’li yıllarda da birçok geliştirmeler, denemeler ve uçuşlar yapıldı.
Hatta Los Angeles’ta havaalanına yakın bir yerde yapılan bir uçuş çok popüler olmuştu. Daha doğrusu bu uçuştan neredeyse kimsenin haberi olmaması ve havaalanına iniş yapan uçak pilotlarının dikkatini çekmesi bu olayı popüler yapan etmendi. Aşağıda kule ile pilotlar arasında yapılan bir konuşmaya göz atın isterseniz.
“Iron Man” filmlerini duymuş ya da izlemişsinizdir. İngiltere’de Jetpack’in farklı bir türü ile yapılan bir uçuşa dikkatinizi çekmek istiyorum. Temel mekanizma aynı fakat kullanım amacı farklı! İngiltere’de dağlık alanda yuvarlanıp bacağını kıran kızına ilk yardımı çağıran annesinin yaşadığı bir an var. Alan ulaşıma pek elverişli değil en az 30 dakikalık bir mesafe var kıza ulaşmak için. Bakın nasıl kurtuluyorlar.
Şimdi ne alakası var “Iron Man” ile der gibisiniz. Jetpack’in bu görünüşü filmdekine benzer nitelikte aynı zamanda kullanımı da öyle (tabi ki uçuştan bahsediyorum). Aynı zamanda takılan kaskta hız, yakıt ve yüksekliğe dair bilgiler de yer alıyor ve kaskın önündeki merceklere yansıtıyor. Yani git gide “Iron Man” film karakteri gerçekliğe bürünüyor!
Bu teknolojinin ilk etapta kötüye kullanımı düşünülüyordu. Ancak bazı problemler bunu engelledi kimi zaman eğlenceye kimi zamanda bir kurtarma sahnesine sahip oldu. Dileriz ki kullanım her zaman iyiye ve doğruya yönelik olsun!
Bu teknoloji halen günümüzde geliştirilmeye çalışılıyor. Yakıt kullanımını azaltmak ya da bunu elektrikli hale getirmek gibi ya da sürenin uzatılması gibi veya kullanım alanı gibi… Günümüzde bu teknoloji satılabilir durumda ve fiyatı yaklaşık yarım milyon dolar! Sanırım herkes bir “Iron Man” olamayacak.
İnsanoğlu yüzyıllardır gökyüzünü inceliyor kendine orada bir yer arıyor. Bu amaçlarına teknoloji sayesinde ulaşmayı hedefliyor. Önemli olan adı ya da şanı değil, ismi ya da cismi değil, gerçek ya da kurgu değil. Önemli olan istikbalini göklerde aramaktır!
Teknoloji ile kalın, bizimle kalın!
Merhaba, ben Barkın. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi’nde Makine Mühendisliği bölümünde hazırlık sınıfında öğrenim görmekteyim. Sitemizde ve E-Dergimizde yazılarıma rastlayabilirsiniz. Diğer yazılarım için profile tıklayabilirsiniz! İyi okumalar (: